جنگ نرم در فضای سایبری

این روزها سخن از جنگ نرم بسیار شنیده می شود.در مطبوعات،رسانه ها،مدارس و دانشگاه ها همه جا سخن از جنگ نرم است.اما سوال اصلی اینجاست که جنگ نرم چیست؟از سوی چه کسانی تهیه و طراحی شده و هدف آن چه می باشد؟

مفهوم جنگ نرم Soft Warfare در برابر مفهوم جنگ سخت Hard Warfare مورد استفاده واقع می شود .اگر در جنگ سخت از ابزار های قدرت سازی مانند ارتش،نیروهای مسلح،واحدهای زرهی و ....برای تصرف خاک،منابع طبیعی و یا سرنگونی یک نظام سیاسی استفاده می شود، مفهوم جنگ نرم با قدرت نرم و ابزارهای قدرت ساز نرم قابل تفسیر است.مفهوم جنگ نرم بر اساس مولفه های قدرت سخت شکل نگرفت.بلکه مولود ساختار و چارچوبی دیگر بود که در ادبیات سیاسی جهان به قدرت نرم مشهور است.ژوزف نای استاد مطرح علوم سیاسی  بزرگترین نظریه پرداز جنگ نرم است.

جنگ نرم

جنگ نرم چیست ؟ 

دارندگان قدرت نرم برای قدرت نمایی خود همواره از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند. از این رو تلاش آنها عملاً برای کشور، هدف جنگ نرم و راهبرد نرم محسوب می گردد. اگر چه ابعاد و تحول جنگ نرم را در عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و حتی مدیریتی می توان بخوبی مشاهده نمود، اما حوزه مانور جنگ نرم در عرصه فرهنگی وسیع تر است. از این رو کشورهایی که اتفاقاً از فرهنگ غنی برخوردارند و فرهنگ و ارزش های آنها علت موجه اقتدارشان محسوب می گردد، همواره مورد تهاجم فرهنگ و جنگ نرم در این عرصه می باشند.
در عین حال، امکانات و اعتبارات فرهنگی می توانند به عنوان فرصت و منبع قدرت نرم محسوب شود.

ضرورت رسیدن و در اختیار داشتن قدرت نرم و مقابله با جنگ نرم
در حال حاضر فضا های ارتباطی، رسانه ای، تبلیغاتی و فرهنگی موجود در دنیا به صورت ابزارهای قابل اعتماد برای استفاده و تامین قدرت نرم استفاده می شوند و اگر رسانه های ما از ابزار و سیاست های ابزار قدرت نرم استفاده نکنند مقهور و محصور فضا های ارتباطی خواهند شد و اما برای رسیدن به این امکان و در اختیار داشتن این قدرت باید الزامات و ابزارها، شیوه ها و سیاست ها را شناسایی کرد و زیرساخت های فرهنگی مرتبط با آن را مهیا نمود.
بدون شک روابط تعاملات فرهنگی و گستره آن بعنوان مهمترین ابزار دستیابی به قدرت مطلوب نرم است که باید به آن توجه ویژه ای معطوف داشت.
بدون یقین، منابع قدرت نرم در ایران اسلامی فراوان و قابل بهره برداری است که مهمترین آنها ارزش های دینی، قدرت سیاسی و دیپلماسی، مردم و انسجام و همبستگی آنها را می توان محور قرار داد. در عین حال مصادیق قدرت نرم و مقابله با جنگ نرم برای جمهوری اسلامی را می توان بشرح زیر بر شمرد:
1. رهبری متعدد در سطوح منطقه
2. فرهنگ غنی اسلامی
3. جمعیت جوان و نخبه کشور و قابلیت ها و فرصت های آنان
4. قدرت و همراهی مردم با حکومت اسلامی
5. دیپلماسی فعال قدرت سیاسی در منطقه و بسیج گروه های اسلامی
شناسایی قدرت نرم، شائبه و کارکرد ها و رویکردهای آن، دستیابی به مفهوم بومی و شناسایی حوزه و گستره آن، همچنین راهکارهای رسیدن و در اختیار داشتن قدرت نرم می توانند به عنوان یکی از اولویت های فرهنگی کشور محسوب گردند و نسبت به آن اقدام عملی صورت پذیرد.

قدرت نرم

همه پذیرفته ایم که جنگ نرم از سوی دشمنان نظام بدون وقفه علیه منافع و ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران شروع شده و تکنیک های مختلف آن که قبلا ً گفته و بعداً هم خواهیم گفت را در کاربرد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی استفاده می کننددنیای پر از رمز و راز امروز استفاده از تکنیک های علمی و گاهی تجربی این فرصت را برای برخی کشورهای مدعی قدرت فراهم آورده که توسعه خود یا مقابله با توسعه طلبی دیگران را در فضای غیر خشونت بار نیز جستجو نمایند و افزایش قدرت را به شیوه نرم تامین کنند.
قدرت نرم عبارت است از توانایی شکل دهی ذهنی به توجیهات دیگران. به عبارت دیگر جنس قدرت نرم از انواع اقناع و درقدرت سخت از مقوله (وادار و اجبار) کردن می باشد.
رهبری به صدور فرامین خلاصه نمی شود، بلکه جذب دیگران به آنچه شما می خواهید را شامل می شود. اگر بتوان دیگران را به سوی آنچه شما می خواهید سوق داد، دیگر نیازی به استفاده از هویج و چماق برای مجبور کردن نیست.
قدرت نرم چیست ؟ 

•رفتار با جذابیت قابل رویت اما غیر محسوس
• قدرت نرم (نه زور است ، نه پول). در قدرت نرم به روی ذهنیت ها سرمایه گذاری می شود و از جذابیت برای ایجاد اشتراک بین ارزشها و از الزام و وظیفه همکاری برای رسیدن به خواست ها بهره می گیرند.
قدرت نرم به آن دسته از قابلیت ها و توانایی های کشور اطلاق می شود که با به کارگیری از ابزاری چون فرهنگ، آرمان و یا ارزش های اخلاقی، به صورت غیرمستقیم بر منافع یا رفتارهای دیگر کشور ها اثر می گذارد.
قدرت نرم، تبلیغات سیاسی نیست بلکه مباحث عقلانی و ارزش های عموم را شامل می شود و هدف آن تغییر افکار عمومی خارج و سپس داخل کشور است.
وسایل ارتباط جمعی در جهان امروز، جهان های ذهنی و غیر واقعی را به دنیا مخابره می کنند. آنها دیگر به انتقال واقعیت فکر نمی کنند، بلکه واقعیت ها را می سازند.
هدف رسانه ها از قدرت نرم در ابتدا مدیریت افکار عمومی نیست، بلکه رسانه ای در دنیا موفق است که بتواند با افکار عمومی حرکت کند و خود را سازگار با آنها نشان دهد.
در عصر رسانه های نوین جهانی، به مدد تکنولوژهای نوین ارتباطات و اطلاعات، کسب قدرت نرم به مراتب راحت تر از بدست آوردن و نگهداری قدرت سخت است و دولت ها اگر بتوانند مفاهیم جدید امنیتی را برای خود باز تعریف کنند، در آن صورت مجبور نیستند لشکرهای عظیم نظامی خود را تقویت نمایند.

جنگ نرم۴

سیر تحول تاریخی استعمار

   بررسی تاریخی در زمینه چگونگی شکل گیری کانونهای قدرت

نشانگر آن است که در تاریخ جهان٬ سه شیوه استعماری (کهن٬

نو و فرانو) از سوی قدرت های بزرگ٬ علیه قدرت های ضعیف به

کار گرفته شده است.

دوره ی اول: استعمار کهن و کلاسیک

   استعمار کلاسیک بعد از رنسانس و متحول شدن جهان غرب از قرن

 ۱۶م آغاز شد و تا جنگ جهانی اول به مدت ۴۰۰ سال ادامه داشت. در

این دوره٬ سلطه قدر ت های بزرگ بر جوامع ضعیف٬ از طریق تسخیر

نظامی انجام می شد و استثمار ملت ها با اشغال نظامی همراه بود.

جنگ نرم۳

در این مقطع در بین مسؤلین نظام رهبر معظم انقلاب نسبت

به وجود جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی دغدغه زیادی داشتند.

البته ایشان در دوره ی ریاست جمهوری هم همواره این دغدغه

را داشتند اما از آغاز دوران رهبری مسؤلان را به چاره اندیشی و

برنامه ریزی مقتضی فرا خواندند.

  مروری بر بیانات ایشان نشان می دهد که در این مقطع تعبیر

«تهاجم فرهنگی» بیشترین مورد استفاده را داشته است. از

جمله: