جنگ نرم۴

سیر تحول تاریخی استعمار

   بررسی تاریخی در زمینه چگونگی شکل گیری کانونهای قدرت

نشانگر آن است که در تاریخ جهان٬ سه شیوه استعماری (کهن٬

نو و فرانو) از سوی قدرت های بزرگ٬ علیه قدرت های ضعیف به

کار گرفته شده است.

دوره ی اول: استعمار کهن و کلاسیک

   استعمار کلاسیک بعد از رنسانس و متحول شدن جهان غرب از قرن

 ۱۶م آغاز شد و تا جنگ جهانی اول به مدت ۴۰۰ سال ادامه داشت. در

این دوره٬ سلطه قدر ت های بزرگ بر جوامع ضعیف٬ از طریق تسخیر

نظامی انجام می شد و استثمار ملت ها با اشغال نظامی همراه بود.

مشخصات استعمار کلاسیک

۱) لشگرکشی از سرزمینی به سرزمین دیگر.

۲) غارت اقتصادی و ازدیاد حوزه نفوذ و سلطه از طریق حضور مستقیم

فیزیکی.

۳)استفاده از قدرت نظامی برتر به مثابه مهمترین ابزار سلطه^۱.

نقاط ضعف استعمار کلاسیک یا کهن

۱) لشگرکشی نظامی نیازمند هزینه سنگین مالی بود.

۲)اشغال نظامی کشورها همراه با تبلیغات زیاد انسانی و ضایعات

حیثیتی بود.

۳)حضور فیزیکی قوای نظامی اشغالگران در سرزمین های اشغالی٬

زمینه ساز قیام ملت ها علیه اشغالگران بود و تداوم سلطه را پر هزینه

می ساخت.^۲

دوره ی دوم: استعمار نو

 استعمار نو از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم٬ رواج یافت و به

مرور زمان٬جایگزین استعمار کهن یا کلاسیک گردید. زیرا نسبت به

استعمار کلاسیک٬ از مزایایبسیار برخوردار بود. این دوره پس از جنگ

جهانی اول و دوم رشد چشم گیری یافت.

ابداع کننده ی اصلی این سیاست حکومت بریتانیا بود. در این دوره

دستنشاندگانی مانند رضا خان در ایران٬ اتاتورک در ترکیه و ظاهر شاه

در افغانستان٬ به قدرت رسیدند.

---------------------------------------------------

پی نوشت ها:

۱)استعمار فرانو ۷۰-۷۱

۲)استعمار فرانو ۷۲-۷۳